Saini e Alu i luga

Pepa galue

O se taʻiala i le faʻamoemoe: Meafaigaluega ma metotia o suʻesuʻega ma le vaʻai mamao 

O le Fono Fa'asaienisi Fa'ava-o-malo, i le faiga faapaaga ma le Polokalame o le Siosiomaga a Malo Aufaatasi (UNEP), na faia se iloiloga atoatoa o meafaigaluega o loʻo i ai ma metotia o suʻesuʻega ma vaʻavaʻai mamao, ma ua taloina se mafaufauga i le faʻaleleia o le vaʻaiga.

O le va'aiga mamao o lo'o maua le fa'ailoga fa'ava-o-malo o se seti taua o meafaigaluega mo le lagolagoina o le fa'atinoina o atina'e gafataulimaina. A o tauivi le lalolagi ma suiga vave ma le le mafaatusalia, aemaise lava i le siosiomaga ma tekinolosi, o loo i ai se taulaiga fou i mafaufauga mo le lumanai e iloa ai le avetaavale o suiga, e folau ai le le mautonu, ma ia sili atu le logoina o faaiuga o aso nei.

O le International Science Council, i le faiga faapaaga ma le Polokalame Siosiomaga a Malo Aufaatasi (UNEP), ua faia se iloiloga atoatoa o meafaigaluega o loʻo i ai ma metotia o le faʻataʻitaʻiga ma le vaʻavaʻai mamao, ma ua taloina se iloiloga i le atinaʻeina o le vaʻaiga mamao.

"A o faasolo ina sili atu le le mautonu ma fesoʻotaʻi lo tatou lalolagi, o le faʻalagolago naʻo le mafaufau i taimi pupuu e le lava. O lenei Pepa Galuega o loʻo tuʻuina atu ai meafaigaluega e faʻatautaia ai le le mautonu, fesoasoani ia i tatou e vaʻavaʻai i mea e leʻi mafaufauina ma faʻatulagaina se lumanaʻi e aoga mo tagata uma. Va'aiga mamao, tu'ufa'atasia ma auala masani e tu'ufa'atasia ai fa'amaoniga i tulaga o su'esu'ega fa'asaienisi, e mafai ona fesoasoani tele i le galuega fa'atauva'a o fautuaga fa'asaienisi e fa'avae i luga o fa'atalanoaga malamalama i le va o le faasaienisi ma faiga fa'avae. O le fa'aogaina o meafaigaluega ma metotia e le na'o se filifiliga - o se vaega taua o le faia o fa'ai'uga fa'atatau.”

Salvatore Aricò, Pule Sili o le International Science Council

O se ta'iala i le fa'amoemoe: Pepa galue i mea faigaluega ma metotia o su'esu'ega ma va'aiga mamao

Fono Fa'avaomalo Fa'asaienisi. 2024. 'O se ta'iala mo le fa'amoemoe: Pepa Galuega i Meafaigaluega ma Metotia o le Va'aiga Va'aiga ma Va'aiga Va'aiga'. Pale, Farani. Fono Fa'avaomalo Fa'asaienisi.

La'u pepa

"O la matou galulue faatasi ma le ISC ua faʻamaonia ai e le mafai ona faʻalagolago i le poto o aso nei le faia o filifiliga. O lenei Pepa Galuega o lo'o fa'aalia ai o le va'ava'ai e le na'o le va'ai o mea o le a soso'o mai; e uiga i le fa'amalosia o tatou e fa'atulaga mea e mafai - o lo'o fa'ailoa mai ai le fa'aauupegaina o fa'alapotopotoga e fa'atautaia le le mautonu ma faia ni fa'ai'uga atamai, fa'asaga i luma e manuia ai tagata uma."

Andrea Hinwood, Saienitisi Sili o le Polokalame Siosiomaga a Malo Aufaatasi

I le maeʻa ai o se iloiloga o tusitusiga, o le lipoti e tatalaina ma le loto i ai talanoaga e ala i se seti o tala i luga o vaega taua o loʻo tumau pea i tua i le vaʻaiga masani, e pei o:

  • O le tamaoaiga o nu'u ma nu'u fa'apitonu'u o lo'o fa'alatalata atu i le va'ai mamao ma mafaufauga i le lumana'i e masani ona fa'ailoaina i tusitusiga fa'aa'oa'oga ma fa'atinoga a fa'alapotopotoga fa'ava-o-malo;
  • Le tu'ufa'atasiga o le lavelave ma le le mautonu i le fa'atulagaina o fa'ata'ita'iga; ma 
  • O le matafaioi a le va'aiga mamao i le faia o fa'ai'uga fa'atasi ai ma iloiloga taua i le fa'atinoina o su'esu'ega va'ava'ai.

O lenei lipoti o se sao i le UNEP's "Foresight Trajectory" o loʻo taumafai e faʻalautele le malosi o le faʻalapotopotoga e faʻamaonia ai faʻafitauli o loʻo tulaʻi mai ma faʻalavelave faʻalavelave i le amataga ma faʻapipiʻi le tofa mamao i ana galuega e fausia ai se aganuu o le faʻamoemoe. Ia Iulai 2024, UNEP ma le ISC lomia "Fa'asagaga i New Horizons: O se Lipoti Va'ai Va'aiga Fa'alelalolagi i le Soifua Maloloina o le Planetary ma le soifua manuia o Tagata.” O lenei lipoti o le lalolagi o loʻo faʻaalia ai suiga taua ma faʻailoga o suiga e faʻamoemoe e aʻafia ai le soifua maloloina o le paneta ma le soifua manuia i le 2050.


Fautuaina upusii

Fono Fa'avaomalo Fa'asaienisi. 2024. 'O se ta'iala mo le fa'amoemoe: Pepa galue i mea faigaluega ma metotia o su'esu'ega ma va'aiga mamao'. DOI: 10.24948/2024.10. Pale, Farani. Fono Fa'avaomalo Fa'asaienisi.


Fa'ata'ita'iga a Arbu, fa'atasi e Dall-E AI.