Saini e Alu i luga

Pepa galue

Faʻamatalaga ma AI mo le saienisi: Manatu taua

O lenei pepa o loʻo tuʻuina atu ai se aotelega o mea faʻapitoa, amio ma le siosiomaga e mafaufau i ai pe a saunia faʻamatalaga faasaienisi mo le atamai faʻapitoa (AI), ma pe faʻafefea ona ogatusa nei mea ma le 'Open Science' movement. O fa'amatalaga o lo'o tu'uina atu e talafeagai mo tagata su'esu'e, fa'amaumauga o fa'amaumauga, fa'alapotopotoga fa'asaienisi ma fai faiga fa'avae mo le saienisi.

O le pepa o se vaega o se faʻasologa o faʻamatalaga e tolu o loʻo suʻesuʻeina tulaga faʻapitoa eseese o AI ma lona aʻafiaga i le saienisi:

  1. Ituaiga AI i le faasaienisi
  2. Mafaufauga ile aafiaga ole siosiomaga ole AI ile saienisi
  3. Faʻamatalaga mo AI i le saienisi

Le vaega muamua fa'alauiloa manatu fa'avae ma talanoaina le lelei ma lu'itau o le faia o fa'amaumauga fa'asaienisi ua saunia AI.

O le vaega lona lua su'esu'eina manatu autu mo le saunia o fa'amatalaga mo AI, ma le isi itu, AI e fa'aputu fa'amaumauga. Matou te fausia i luga o faʻamaumauga faʻamaumauga aʻo talanoaina faʻamatalaga faʻapitoa a AI e pei o le faʻaogaina o masini ma le faʻaituau faʻaituau, aʻo faʻamamafaina iloiloga faʻapitoa ma le siosiomaga e uiga i le saunia o faʻamatalaga mo AI i le saienisi.

O le vaega lona tolu fa'atalanoaina le saunia o fa'amatalaga i totonu o le fa'avae o le Open Science, o lo'o tu'uina mai ai ni fa'amatalaga se lua e fa'ailoa mai ai le auala e mafai ai e faiga fa'asaienisi Open ona lagolagoina AI-sauni mo su'esu'ega fa'asaienisi.

fautuaga

  • Feso'ota'iga i fa'amaumauga o lo'o iai ma tulaga fa'ata'atia, mo se faʻataʻitaʻiga, FAIR-R ma Croissant, e tatau ona faʻaogaina e saienitisi ma faʻamaumauga faʻamaumauga.
  • Fa'atonuga pulega fa'amaumauga e tatau ona alu i tua atu o tulaga fa'atekinisi e fa'alauiloa ai le tutusa, avanoa i punaoa fa'akomepiuta, ma le fa'atupuina gafatia.
  • Tupe fa'afaigaluega i atina'e fa'amaumauga ma atina'e tomai ose mea e manaʻomia muamua mo le faʻaogaina lelei ma le faʻatauvaʻa ole AI ile saienisi.
  • Aloaia o galuega tausi faamatalaga i le faasaienisi, ma faʻamalosi e faʻamalosia ai nei tomai, o se maatulimanu auala faʻatinoina o tupe faʻafaigaluega i luga.

Faʻamatalaga ma AI mo le saienisi: Manatu taua

Setema 2025

FAIA: 10.24948 / 2025.11


O lenei galuega na faʻatinoina ma le fesoasoani a se fesoasoani mai le International Development Research Center (IDRC), Ottawa, Kanata. O manatu o lo'o fa'aalia i totonu e le o fa'atusalia ai manatu o le IDRC po'o lana Komiti Fa'atonu.